علمای و فضلای مشهور یزدی
شهر دارالعباده یزد، عالمان و دانشمندان بسیاری را در طول سالیان دارز به خود دیده است. عالمان و اندیشمندانی که در بین مردم زندگی کرده، و همواره تلاش می کرده اند تا آنها را به سوی رستگاری ابدی، و به سمت محبت و عشق به خدای متعال سوق دهند. در این نوشته قصد داریم به قصد آشنایی مخاطبان عزیز، اشاره ای به زندگی و حالات بعضی از این بزرگواران داشته باشیم.

. حضرت آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری
زندگینامه: شیخ عبدالکریم در سال ۱۲۷۶ هجری قمری دیده به جهان گشود. وی ابتدا چند سالی در حوزه علمیه کربلا در محضر آیت‌الله فاضل اردکانی تحصیل کرد و پس از آن برای تلمذ از محضر میرزای شیرازی به حوزه علمیه سامرّا رفت.
شیخ عبدالکریم پس از تلمذ از محضر اساتیدی هم‌چون سیدمحمد فشارکی و محمدتقی شیرازی و شیخ فضل الله نوری به کربلا رفت و لقب «حائری» را برای خود برگزید.
این استاد بزرگ حوزه، ۵۶ ساله بود که به ایران و شهر اراک هجرت کرد و با حضور پر فیضش، سه مدرسه آقا ضیاء، سپهدار و حاج ابراهیم اراک رونق دوباره یافت.
روزی از روز‌ها، هنگامی که از پابوسی مضجع شریف ثامن الائمه باز می‌گشت، مدتی در قم توقف کرد و ضمن زیارت مرقد حضرت فاطمه معصومه (س)، متوجه شد مدرسه فیضیه و دارالشفا رونق گذشته را ندارد و به انبار مغازه‌داران تبدیل شده است.
دو ماه از اقامت آیت‌الله حائری در قم می‌گذشت که جلسه‌ای در منزل آیت‌الله «پایین شهری» با حضور بازاریان و فقهایی نظیر حضرات آیات بافقی، کبیر و فیض تشکیل و مقرر شد حزوه علمیه قم مجدداً احیا شود. این امر مهم بر دوش آیت‌الله شیخ عبدالکریم نهاده شد و چون استخاره خوب آمد: «وَأْتُونِی بِأَهْلِکُمْ أَجْمَعِینَ» (و همه نزدیکان خود را نزد من بیاورید) وی مصمم شد حوزه علمیه قم را سامان دهد و شاگردان خود را از اراک به این شهر فرا خواند.
اگرچه آیت‌الله حائری یزدی در هفدهم ذی‌القعده سال ۱۳۵۵ هجری قمری (۱۳۱۵ شمسی) به جوار رحمت حق شتافت و در کنار مرقد کریمه اهل‌بیت حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد، اما با تلاش‌های وی حوزه علمیه قم به جایگاهی رفیع دست یافت. این حوزه در عرصه سیاست نیز همواره مقابل سیاست‌های ستیزه‌جویانه رضاخان قرار داشت و اکنون نیز در شمار بزرگ‌ترین حوزه‌های علمیه جهان اسلام است.